"Per Aspera ad Astra" deyimi, "Engellere ve zorluklara
(herşeye) rağmen, yıldızlara ulaşmak" anlamında yaygın kullanılan bir deyim. Hayat kısa, ölüm mutlak. Engellere rağmen yıldızlara ulaşmak, "aklı başında" herkesin amacı olmalı, ama olmuyor. İnsanlar, "anlarda" ölüyor. Alev Alatlı'nın "Or'da Kimse Var mı" romanında Günay Rodoplu'ya söylettiği, "ölünce adımın anılmayacak olması endişesi"ni taşımıyor insanlar. Gülten Akın'ın "Ah, kimselerin vakti yok durup ince şeyleri anlamaya" dediği gibi, kitlelerin "ince şeylerle" işi yok. Toplum denen büyük makinenin (mega machine) dişlileri arasında öğütülüp duruyoruz.
***
"İnternetin savunucusu" diye de anılan John Perry Barlow yaşamını yitirdi. Barlow, "engellere rağmen" yıldızlara ulaşmış ender isimlerden biri.
YILDIZLARA ULAŞMANIN 25 KURALI'nı da şöyle sıralamış:
YILDIZLARA ULAŞMANIN 25 KURALI'nı da şöyle sıralamış:
1. Sabırlı olun. Durum ne kadar kötü olursa
olsun.
2. Kötü davranmayın, suçlamayın.
Yalnızca sorumluluk verin. Söylemenizden gereken fazlasını söylemeyin.
3. Hiçbir zaman, başkalarının
motivasyonlarını veya gerekçelerini değersiz ve gereksiz görmeyin.
4. Olasılık (bir ihtimal daha var) hissinizi
genişletin.
5. Gerçekten değiştiremediğiniz
konularda kendinizi suçlamayın, sıkıntı yapmayın.
6. Yapabileceklerinizden daha fazlasını
başkalarından beklemeyin. İnsanların yapabilecekleri sınırlıdır.
7. Belirsizliği anlayışla karşılayın ve
sabredin.
8. Sık sık gülmeyi unutmayın. Kendi kendinize olduğunuz anlarda da.
9. Kimin haklı olduğundan ziyade NEYİN
DOĞRU olduğuyla ilgilenin.
10. Ne kadar kesin bilgiye sahip
olursanız olun, hatalı olabileceğinizi unutmayın.
11. Kanlı spor yarışmalarından (hayvan
dövüşleri vs.) uzak durun.
12. Yaşamınız yalnızca sizi
ilgilendirmiyor. Kendinizi ve başkalarını riske atacak işlerden kaçının.
13.
Hiç kimseye herhangi bir nedenle asla yalan söyleme.
14. Çevrenizdekilerin gereksinimlerini
öğrenin ve onlara saygı gösterin.
15. Mutluluk kovalamacasından vaz geçin.
Amaçlarınızı tanımlayın ve bunları takip edin. (Mutluluk beraberinde gelir.)
16. “Ben” diye başlayan konuşmalarınızı
bırakın. “Ego” içeren söylemlerinizden vaz geçin.
17. Hiç olmazsa eleştirdiğiniz kadar
övün.
18. Hatalarınızı hemen kabul edin.
19. Eğlenmeyi, sevinmeyi küçümsemeyin.
20. Alçakgönüllülüğü benimseyin.
21. Sevginin her şeyi affedebileceğini
unutmayın.
22. Ciddiyet geliştirin.
23. Unutulmayacak bir yaşamı amaçlayın.
24. Kendinizi sevin.
25. Azimle ve sabırla yolunuza devam
edin.
*************
*************
Prof. Dr. Haluk Dursun'dan:
“Sevgili Gençler,
Gözümüzün Bebeği, Geleceğimiz Gençler,
Ne olur:
1- Meraklı insan olun; duyarsız, ilgisiz, heyecansız insan
olmayın. Merak etmeye kendinizi alıştırın. Öğrenmenin başı merak etmektir.
Üzerinize vazife olmayan şeyleri de merak edin. Başta, tabiatı
merak edin. Mesela, barajlardaki su seviyesini, buğday rekoltesini, fındık
taban fiyatlarını, bu sene gelen turist sayısını, en çok hangi filmin
izlendiğini, en fazla hangi kitabın sattığını, hangi müzenin gezildiğini,
arkeolojik kazılarda neler bulunduğunu, nerenin nesinin meşhur olduğunu merak
edin.
2- Bir merakınız olsun. Güzel sanatlarla ilgili bir merakınız
olsun. Şiir yazamasanız bile ezberleyin.
Koleksiyoner bir ruha sahip olun. Ayrıca gezmeye, görmeye,
öğrenmeye meraklı olun.
3- Soru sorma alışkanlığı edinin. Doğru adama, doğru soruyu
sorun! Bizim millet ‘Bilmiyorum’ demez…
Takipçi olun; konularınızı, işlerinizi takip edin
4- Öğrenmeye doymayın. İşi, konuyu sadece ehlinden dinleyin,
uzman görüşüne önem verin. Kesin karar vermeden önce şüphe edin.
5- Takipçi olun. Konularınızı, işlerinizi takip edin; kendi
haline bırakmayın. Hele, kendi işinizi başkasına hiç bırakmayın.
Eloğlu, elâlemin eşeğini ıslık çalarak ararmış.
Kurda ‘Niçin ensen kalın?’ demişler, ‘Kendi işimi kendim
görürüm’ demiş.
6- İşlerinizi önem sırasına göre sıralamayı bilin. En önemsiz
işine en önemli iş gibi bakarak nice hayati gündemini atlayan insan gördüm.
Başarılı insanlar, en önemli işi öne alan, önce onu bitirenler oldu hep. Çok iş
yapar gibi gözüküp, devamlı bir faaliyet içinde olduğu görüntüsü verip hiçbir
şey üretmeyen insanlardan olmayın.
Aman avare kasnak gibi boşa dönmeyin. Boşa koşturmayın, sonuç
alıcı işler yapın. Üzerinize çok yük yükleyip de çok yıpranmayın, zorda kalıp
kayış da attırmayın.
7- Danışın. Önce aklınıza; sonra gönlünüze; en sonunda da sizi
hesapsız, kitapsız, menfaatsiz, gönülden seven büyüklerinize danışın. Sizden
daha tecrübesiz, dünya görmemiş, bir iş bitirmemiş, bir başarı göstermemiş
insanlara danışmayın. Ama mutlaka şuna da dikkat edin ki, danışacağınız kişinin
soracağınız işle ilgili doğrudan bir menfaati olmasın. Size göre değil, kendi
çıkarına göre tavsiyede bulunmasın.
Verdiğiniz sözü yerine getirin
8- Zamanlama konusunda dikkatli olun. Planlı-programlı, zamanlı
çalışmak kadar iyi zamanlama yapmak da çok önemlidir. Bir işe erken başlamak,
sabah erken kalkmak, yola erken çıkmak mutlaka önemlidir; ama çok daha mühim
olanı, neticeye ulaşmaktır. Erken kalkıp oyalanmak, erken başlayıp eğlenmek,
ağırkanlı hareket etmek, sizi hep başarısızlığa götürür.
9- Dikkatli olun. Öncelikle ağzınızdan çıkan söze, lafa dikkat
edin. Laf olsun diye düşünmeden konuşmayın. Ağzınızdan çıkanı kulağınız duysun.
10- Hafızanıza güvenmeyin. Devamlı not alın; kayıt tutun, arşiv
yapın.
11- Randevulara vaktinde gidin. Verdiğiniz sözü yerine getirin.
Bizim milletin bahane üretme kabiliyeti sınırsızdır. O yeteneğinizi fazla
zorlamayın.
12- Bilgi sahibi olmadan yorum yapmayın. Yine bizim millete
Allah, yorum yapma kabiliyeti vermiştir. Halbuki en büyük fazilet ‘Bilmiyorum’
diyebilmektir. Öğrenme, bilmediğini bildiğin anda ve yerde başlar.
13- İleri görüşlü olun. Yapacağınız projenin, başlayacağınız bir
işin birkaç hamle sonrasını da düşünün, hesaplayın. Alternatifli çalışın. İşin
sonunu düşünmeden, yeterli analiz yapmadan ortaya atılmayın; yola çıkmayın.
Sonra yolda kalmasanız bile yaya kalırsınız! Gerçi yine bizim millet ‘Kervan
yolda düzülür’ demiş; besmele çekip yola koyulmuş. Ama siz kervanı önceden
düzün.
En önemlisi, ‘Çala çala bir havaya dönecek’ demeyin. Akıntıya
kürek çekmeyin.
14- Gözlem ruhuna sahip olun. Bakan kör olmayın, can kulağıyla
dinleyin, can gözüyle bakın.
15- Çözüm odaklı olun. Kafanızın yazılımını ‘bir iş nasıl olmaz’
diye uyarlamayın; nasıl olabileceğini düşünecek, arayıp bulabilecek bir kafa
yapınız olsun.
İşin olumsuz yanlarına takılıp kalmayın. İntikam hırsıyla
yanmayın. Hep ileriye, geleceğe bakın. Küçük şeylerden de zevk alın. Acı bir
kahve, demli bir çay, güzel bir pasta, bir parça çikolata, bir külah dondurma
sizi mutlu etmeye yetsin.
16- İnsan kıymeti bilin. Büyüklerinizin bir gün yanınızda
olamayacağını, sevdiklerinize uzak düşebileceğinizi, onlardan
ayrılabileceğinizi düşünerek elinizdekilerin kıymetini bilin.
Fakirlere, gariplere, muhtaçlara el uzatın.
Veren el, alan elden hayırlıdır.
Ne verirsen elinle, o da gider seninle.
İyi ve kötü günde sevdiklerinizin yanında olun. Gidemeseniz bile
mutlaka telefonla arayın; mesajla, maille oyalanmayın.
Allah’a şükrü, insanlara teşekkürü unutmayın.
17- Günlük politikalar, kısır siyasal çekişmeler sizi esir
almasın.
Başkalarının yapamadıklarını konuşmak yerine kiminle ne
yapabileceğinizi araştırın.
18- Eleştiri ve tenkide açık olun. En önemlisi de bir büyüğünüz
sizi yetersiz görebilir, eleştirebilir; hatta zaman zaman size sinirlenip
kızabilir. Ama bu sizi sevmediği anlamına gelmez. Tam tersine o, sizi sevdiği,
ilgilenmeye değer bulduğu için tepki gösteriyordur.
19- Şükrü ihmal etmeyin. Allah’a şükredin, insanlara teşekkür
edin. Kalbinizi temiz tutun. Ameller niyetlere göredir. Aklınız, kalbiniz ve
zevkiniz selim olsun.
20- En son olarak da öğrenmeye ve öğretmeye doymayın…
Aman ne olacaksanız olun sakın; ‘sıradan ve sürüden’ olmayın!…”