İdealizm etiketine sahip kayıtlar gösteriliyor. Tüm kayıtları göster
İdealizm etiketine sahip kayıtlar gösteriliyor. Tüm kayıtları göster

2 Nisan 2019 Salı

DEVLET

Platon'un (M.Ö. 427-348) Devlet kitabı siyaset biliminin temellerini oluşturan
kaynaklar arasında yer alır.  Özellikle Sabahattin Eyüboğlu çevirisi, Sokrat'la ilgili önsözüyle ve çevirisiyle oldukça anlaşılabilir ve iyi. Platon (Eflatun), akademi'nin kurucusudur. İdeal devlet ve ideal toplum üzerine önemli düşünceler geliştirmiştir. Hocası Sokrat'ın idama mahkûm edilişini ve ölümünü görmüş, Atina'ya küsmüş, bir süreliğine ülkesini terk etmiştir. Tekrar Atina'ya dönen Platon Akademia'yı kurmuş ve burada felsefe, matematik, geometri, astronomi ve fizik gibi dersler vermeye başlamıştır. Hocası Sokrates üzerinden kendi bilgi ve deneyimlerini de katarak bir devlet ve toplum modeli oluşturma çabası içinde olmuştur. Ancak, yaşamı boyunca düşüncelerinde çok önemli dönüşümler olmuştur. Faşizmin kurucusu sayanlar olduğu gibi sosyalizmin kurucusu sayanlar da vardır. Ne olursa olsun dönemine göre hayli etkili ve önemli düşünceler ürettiğini ve bunların bugüne kadar taşındığını bilmek iyidir, her okur yazar için.
Platon devlet görevlilerinin spor, müzik ve eğitimle meşgul olmasını istiyor. Yeme içme konusunda çeşitlilik yerine sadeliği tercih ediyor. Kamu görevlileri bilge, yiğit ve erdemli olacaktır. Bu yüzden Platon'un önerdiği devlet modeli "filozoflar (bilgeler) devleti" diye de tanımlanmaktadır. 
* Eğitilmemiş gençlik, sertliğe, kabalığa, zorbalığa dönüşür.
* Müzik ve felsefeden uzak yaşam insanı çürütür.
* "Hayata boşuna yapışıyorum. Tükenmek üzere olan (fani olan) her şeyi boşuna tutmaya çabalıyorum" diyor ve yaşamda "asıl olanı" arıyor.

Hocası Sokrates için yazdıkları çok etkileyicidir:
Sokrat'ın en büyük eseri ölümdür. Ölümü bir kavuşma, bir şölen gibi görmüştür Sokrates. Üzülenlere "size hayret ediyorum, niçin üzülüyorsunuz, dostlarıma gidiyorum, yeterince yaşadım. Felsefenin amacı ölümü içselleştirmektir" diyor. Baldıran zehrini bir şarap, bir şerbet gibi kafasına dikmiştir. Kendisini idam edenlerden af dilememiştir. Ölmeden önce yan odaya geçmiş, yıkanmış, dostlarıyla vedalaşmıştır. Son nefesini vermeden önce bir arkadaşına "horoz" borcu olduğunu ve bunun ailesi tarafından ödenmesini vasiyet etmiştir.

*Platon devlet modelleriyle ilgili düşüncelerini diyaloglar şeklinde aktarmıştır. Bir ara, devletine kendini adayan, hiç evlenmeyen ve mal mülk sahibi olmayan kamu görevlileri olması gerektiğinden söz ediyor. Ancak, bir süre sonra bu fikirlerinden vaz geçiyor. Aile ve mülkiyetin olması gerektiği fikrini kabul ediyor. 
* İnsanlar aydınlık bir dünyadan karanlık bir dünyaya gelmişlerdir. Yaşam bittikten sonra yeniden aydınlık dünyaya döneceklerdir.
* Bu dünyada insan mağarada yaşayan insanlar gibidir. Mağaranın önünden geçenlerin ancak gölgelerini görebilirler. Dolayısıyla bu dünya, gerçek dünyanın bir yansımasıdır.
* Gerçek evren idealar dünyasıdır. (İdealizmin kurucusudur.)
* Eğitim, kör gözlere görme yeteneği kazandırmak içindir.

Platon, "Devlet" isimli kitabında en çok adalet, akıl, hukuk, bilgelik, müzik, eğitim, spor, güvenlik gibi konuları işlemiştir.