tüketim toplumu etiketine sahip kayıtlar gösteriliyor. Tüm kayıtları göster
tüketim toplumu etiketine sahip kayıtlar gösteriliyor. Tüm kayıtları göster

2 Ocak 2018 Salı

En Çoğa Sahip Olma Tutkusu

Kapitalizm her türlü "değer"i yok ediyor. "Değerleri", insanların "insanlıklarından" çıkarıyor ve içi boş bir "dik sürüngen" haline getiriyor. Tarık Buğra'nın Gençliğim Eyvah romanındaki "dik sürüngen" tanımlaması "günümüz insanlarının" pek çoğunu çok iyi tanımlıyor. "Değerlerden arınan insan"dan geriye ne kalır ki? "Ah bu cesetlerin göğsünde bir kalp çarpmıyor" derken Cemil Meriç, işte bu yakıcı ızdırabı dile getirmiyor muydu? Sanırım işin en trajik yanı da, değerleri alabildiğine ön plana çıkaranların (hangi ideolojiden olursa olsun) o değerleri alabildiğince araçsallaştırdıkları "post truth" bir çağı yaşıyoruz.
Okuduğum bir başka romanda Tekasür suresinin anlamına rastladım. Çok ilginç geldi. İnsanların neden bu kadar sorumsuz, hakkaniyetsiz, savurgan, vicdansız, ahlaksız, müfteri, bencil ve hoyrat olduğunu da aslında çok iyi açıklayan ilahi bir uyarı bu aslında. 

İşte o meal/yorum:



"Daha çok, daha çok (şeye sahip) olmak hırsına tutuldunuz.

Ta ki, mezarlarınızı ziyaret edinceye (oraya ininceye) kadar.

Yok öyle değil, ilerde bileceksiniz!
Hayır, bir bilseniz, kesin (bir) bilgiyle,
...
Yemin olsun ki, günü gelince apaçık göreceksiniz onu.
......."  
                                             

Günümüz insanı “biriktirme” ve “tüketme” hastalıklarıyla kıvranıyor. 

Marx bu trajik durumu “iş dini” ve “miktar ideolojisi” kavramlarıyla açıklıyor. 
"İş" din haline gelmiş, "biriktirme veya en çok miktara sahip olma" da temel yaşam felsefesi ve kitlelerin ideolojisi veya afyonu olmuş. 
Marx'ın tanımladığı “Biriktirme” ve “tüketme” hastalığının pek şifa bulacağı da olanaklı görünmüyor. Kur’an'da da biriktirme hırsının ancak mezarlıkta bittiği, insanların genellikle hırslarının kurbanı olduğu anlatılıyor. 
Bunda din, dil, ırk, coğrafya fark etmiyor. İnsanlık "bilgi çağı cehaletiyle" zehirlenmiş durumda. Oysa gerçekten ‘bilseydik’, kabukla uğraşmayı bırakıp öze inseydik, varlık amacının, "insan olmanın gereğinin" biriktirme olmadığını görebilirdik. 
Biriktirme yerine ihtiyacımız kadar tüketebilseydik, fazlalıklarımızı ihtiyacı olanlarla paylaşabilseydik, sanırım “bilenler” sınıfına dahil olabilir ve daha huzurlu olabilirdik.
***
Hastalıkların çoğunun nedeni “biriktirme ve tüketme hırsı” değil mi? 
O halde bencillik, kendine tapınma, kendiyle barışık olmama, mazoşist veya sadist davranışlar, depresyon, stres, bunalım gibi sorunların temeli olan bu “yaşam tarzı” üzerinde çok ama çok derin düşünmek gerekiyor. 
Düşünmek derken, hepimiz biliyoruz ki bu yaşam tarzı bizi düşünmekten de alıkoymakta. 
"Hayatımızı yaşamıyoruz, yalnızca izliyoruz" diyen Herbert Marcuse haksız değildi. "Düşünce" de öldü. Artık akıllı telefonlar var, akılları iptal eden.

***
Meta fetişizmi, insanlığı eritiyor. Çok bilinen bir değerlendirmeyle tamamlayalım bu kısa yazıyı: 

Dünyanın nüfusu arttıkça, insan sayısında ciddi azalma gözleniyor. 
İnsan sayısı azaldıkça hem dünyanın doğal yapısı ve yaşam alanları bozuluyor, hem de "masumiyet" diye bir şey kalmıyor. 

Bu kısacık yazıyı Oğuz Atay'ın "Bir Bilim Adamının Romanı-Mustafa İnan"daki o güzel cümleyle bitireyim: 
DÜŞÜNMEK ZORDU, DÜŞÜNMEK BÜYÜK BİR ENERJİ GEREKTİRİYORDU...